W dzisiejszych czasach, gdy korzystanie z kredytów i pożyczek staje się coraz powszechniejsze, istotne jest zrozumienie kluczowych pojęć finansowych, takich jak np. rzeczywista roczna stopa oprocentowania, czyli RRSO. Choć dla wielu osób może to brzmieć dość abstrakcyjnie, właśnie RRSO powinno odgrywać kluczową rolę w procesie podejmowania decyzji kredytowych. W tym artykule odpowiemy na ważne pytania (np. RRSO – co to znaczy?). Wyjaśnimy również, jak się oblicza wskaźnik RRSO, dlaczego warto zwrócić uwagę na wskaźnik RRSO, a także jak wpływa on na kredyt oraz od czego zależy jego wysokość.

Chcesz sprzedać nieruchomość? Sprawdź nasz skup nieruchomości, zrobimy dla Ciebie darmową wycenę online

Czym jest RRSO przy kredycie lub pożyczce?

RRSO to skrót od rzeczywistej rocznej stopy oprocentowania. RRSO to wskaźnik mówiący więcej niż (nominalne) oprocentowanie kredytu. Takie oprocentowanie mówi tylko o wysokości odsetek, jakie kredytobiorca musi zapłacić za pożyczoną kwotę. To podstawowa informacja, która często jest podawana jako główny punkt odniesienia przy porównywaniu ofert kredytowych. Jednakże, skupienie się wyłącznie na nominalnym oprocentowaniu może prowadzić do niepełnego zrozumienia faktycznych kosztów związanych z kredytem.

Rzeczywista roczna stopa oprocentowania idzie o krok dalej, uwzględniając wszystkie dodatkowe opłaty, prowizje oraz inne koszty związane z danym produktem finansowym. Właśnie te dodatkowe koszty mogą mieć znaczący wpływ na całkowity koszt kredytu. Mogą to być na przykład opłaty manipulacyjne, ubezpieczenia czy nawet koszty notarialne. Dlatego rzeczywista roczna stopa oprocentowania jest bardziej realistycznym odzwierciedleniem faktycznych kosztów zaciągnięcia kredytu, ponieważ uwzględnia zarówno odsetki, jak i dodatkowe opłaty, które mogą znacząco wpłynąć na budżet kredytobiorcy.

Wyobraźmy sobie sytuację, w której dwie oferty kredytowe mają identyczne  oprocentowanie, ale różnią się dodatkowymi opłatami. Oferta z wyższymi dodatkowymi kosztami będzie miała wyższą rzeczywistą roczną stopę oprocentowania, co oznacza, że kredytobiorca będzie musiał zapłacić więcej za korzystanie z tego kredytu w ciągu roku. Dlatego też, przy porównywaniu ofert kredytowych, warto kierować się właśnie RRSO, aby uzyskać pełniejszy obraz faktycznych kosztów związanych z kredytem.

Jak się oblicza RRSO, czyli łączny koszt kredytu?

Obliczenie rzeczywistej rocznej stopy oprocentowania wymaga uwzględnienia wszystkich kosztów związanych z kredytem. Standardowy wzór uwzględnia nie tylko odsetki od pożyczonej kwoty, lecz także wszelkie dodatkowe opłaty i prowizje. Wartość RRSO jest wyrażana jako procent i pozwala na porównanie różnych ofert kredytowych. Ustawa o kredycie konsumenckim z dnia 12 maja 2011 r. zawiera dokładny wzór na RRSO – podobnie jak ustawa z dnia 23 marca 2017 r. o kredycie hipotecznym oraz o nadzorze nad pośrednikami kredytu hipotecznego i agentami.

Obydwa wzory opisane w załącznikach do ustaw są jednak dość skomplikowane i trudne do zastosowania – zwłaszcza w przypadku obliczeń wykonywanych bez użycia komputera. W razie potrzeby, można wykorzystać więc kalkulator RRSO dostępny online. Pozwala on samodzielnie obliczyć RRSO bez korzystania z akrkusza kalkulacyjnego.  

Wzór na ratę kredytu

Wzór na ratę kredytu w odniesieniu do RRSO wydaje się nieco prostszy. Jest on też w pewnym zakresie użyteczny, bo rzeczywista roczna stopa oprocentowania uwzględnia nie tylko pożyczoną kwotę i odsetki, ale także wszystkie dodatkowe opłaty, prowizje i inne koszty związane z kredytem. Ogólny RRSO wzór na równą ratę kredytu może być podany w ten sposób:

Rata kredytu = (Kwota kredytu + odsetki + koszty pozaodsetkowe) / Liczba rat

Gdzie:

• Kwota kredytu to suma pieniędzy, którą kredytobiorca pożycza od banku.
• Koszty pozaodsetkowe to wszystkie dodatkowe opłaty, prowizje i inne koszty uwzględnione w RRSO.
• Liczba rat określa, na ile rat zostanie podzielony kredyt.

Warto zauważyć, że RRSO zgodnie z założeniami uwzględnia całkowity koszt kredytu ponoszony przez konsumenta. Dlatego też, przy analizie raty kredytu w odniesieniu do RRSO, konieczne jest doliczenie wszystkich dodatkowych kosztów uwzględnionych w tym wskaźniku.

Kolejna ważna uwaga dotyczy powyższego wzoru. Zakłada on bowiem, że wszystkie koszty kredytu są ponoszone równomiernie, a oprocentowanie będzie stałe przez cały okres spłaty. Czasem jednak niektóre koszty, którymi cechuje się kredyt konsumencki (np. kredyt gotówkowy) lub kredyt hipoteczny są płatne za pewien okres „z góry”. Dlatego faktyczna rata może się różnić od wartości wynikającej z powyższego wzoru. Różnica może też być efektem zmian oprocentowania. 

Dlaczego informacja o RRSO kredytu jest ważna?

Skoro już znamy pojęcie RRSO wyjaśnijmy także, jaki ten wskaźnik ma wpływ na proces podejmowania decyzji kredytowej, a także jak sytuację konsumenta poprawia znajomość RRSO. 

Pełniejsze zrozumienie kosztów

Rzeczywista roczna stopa oprocentowania powinna stanowić kluczowy element w procesie podejmowania decyzji finansowych. Umożliwia ona bowiem kredytobiorcy pełniejsze zrozumienie rzeczywistych kosztów związanych z danym produktem kredytowym. Jeżeli kredytobiorca dodatkowo przeczyta przykład reprezentatywny, to dowie się o wszystkich kosztach, które składają się na poziom RRSO. To ważna kwestia, bo wiele osób może np. nie pamiętać o opłacie za wycenę nieruchomości na potrzeby kredytu mieszkaniowego. Informacje na temat RRSO znajdziemy również w umowie o kredyt oraz wcześniej przekazywanym klientowi formularzu informacyjnym. 

Wpływ na decyzję o zaciągnięciu kredytu

To czy RRSO będzie wyższe od oczekiwań kredytobiorcy, może być decydującym czynnikiem przy podejmowaniu decyzji o zaciągnięciu kredytu. Im wyższy współczynnik RRSO, tym większe będą całkowite koszty związane z kredytem, co może wpłynąć na budżet kredytobiorcy oraz na jego zdolność do spłaty zobowiązania. W rezultacie osoba zainteresowana kredytem o zbyt wysokim RRSO może zrezygnować z jego zaciągnięcia lub poszukać alternatywnych propozycji kredytowych o niższych kosztach.

Skupujemy też nieruchomości z lokatorami – sprawdź skup nieruchomości z lokatorami

Ryzyko związane z kredytem – wskaźnik RRSO o nim mówi

Wysoka rzeczywista roczna stopa oprocentowania może świadczyć o większym ryzyku związanym z danym kredytem. Banki i pozostałe instytucje finansowe (SKOK-i, a także firmy pożyczkowe) mogą się zgodzić na pożyczenie pieniędzy bardziej ryzykownemu klientowi pod warunkiem wyższych kosztów kredytu, które odzwierciela RRSO. Każda instytucja finansowa ma swój zakres tolerancji na ryzyko, ale w przypadku banków jest on zwykle najmniejszy. To oznacza brak chęci do pożyczenia pieniędzy ryzykownemu klientowi w zamian za wyższe wynagrodzenie dla banku (i tym samym większe RRSO). 

Sprawdź też skup nieruchomości z problemami

Od czego zależy wysokość RRSO dla kredytu?

Wysokość RRSO zależy od wielu czynników, w tym nominalnego oprocentowania, dodatkowych opłat i prowizji, ryzyka związanego z udzieleniem kredytu oraz wiarygodności kredytowej klienta. Poniżej wyjaśniamy, co trzeba wiedzieć o tych czynnikach.

Nominalne oprocentowanie

Nominalne oprocentowanie stanowi podstawowy element rzeczywistej rocznej stopy oprocentowania, ponieważ odzwierciedla ono procentową stawkę, jaką kredytobiorca musi zapłacić za korzystanie z pożyczonej kwoty. Im wyższe nominalne oprocentowanie, tym wyższe będą odsetki, które trzeba będzie zapłacić, co z kolei wpłynie na ogólną wysokość RRSO.

Dodatkowe opłaty i prowizje

Oprócz nominalnego oprocentowania, do obliczenia RRSO niezbędne jest uwzględnienie wszystkich dodatkowych opłat i prowizji, jakie są związane z danym produktem finansowym. Mogą to być na przykład opłaty manipulacyjne, prowizje za udzielenie kredytu i opłaty za ubezpieczenie. Te dodatkowe koszty mogą znacząco wpłynąć na ostateczną wartość RRSO.

Ryzyko kredytowe

Banki i pozostałe instytucje finansowe oceniają ryzyko związane z udzieleniem kredytu/pożyczki, co również ma wpływ na wysokość RRSO. Im większe ryzyko dla banku, tym zazwyczaj wyższe jest nominalne oprocentowanie, a co za tym idzie – wyższa również rzeczywista roczna stopa oprocentowania. Czynnikiem wpływającym na ryzyko kredytowe może być na przykład historia kredytowa klienta, jego zdolność kredytowa, czy też stabilność finansowa.

Wiarygodność kredytowa klienta

Wiarygodność kredytowa klienta również ma wpływ na wysokość RRSO danego kredytu lub pożyczki (koszt kredytu lub pożyczki). Osoby o słabej wiarygodności kredytowej, czyli te, które na przykład mają historię opóźnionych płatności lub niską stabilność finansową, mogą mieć trudniejszy dostęp do kredytów na korzystnych warunkach. Banki mogą wówczas ustalić dla nich wyższe nominalne oprocentowanie, co skutkuje większymi kosztami i większym RRSO.

Dlaczego bank musi podać przykład reprezentatywny?

Zgodnie z przepisami, bank, SKOK lub pozabankowy pożyczkodawca powinien prezentować rzeczywistą roczną stopę procentową w różnego rodzaju ofertach kredytowych i reklamach. Obowiązek podawania RRSO w reklamach i ofertach jest powiązany z wymogiem uwzględniania przy ustalaniu RRSO warunków kredytowych, jakie zakłada przykład reprezentatywny. Z kolei przykład reprezentatywny powinien odzwierciedlać typowe warunki, na których bank, SKOK lub firma pożyczkowa spodziewa się zawrzeć minimum dwie trzecie umów kredytu konsumenckiego. 

Opisywaną wyżej zasadę wprowadzono, aby w przykładzie reprezentatywnym i reklamie kredytu nie było podawane niższe RRSO, mało prawdopodobne do uzyskania dla typowego klienta. Analogiczny wymóg związany z warunkami dla co najmniej 2/3 umów dotyczy kredytów hipotecznych, których mogą udzielać tylko banki oraz SKOK-i. Przykład reprezentatywny pokazuje kolejno wszystkie koszty, jakimi cechuje się dana oferta kredytu konsumenckiego lub hipotecznego, a także RRSO, czyli porównanie wspomnianych kosztów do kwoty kredytu w stosunku rocznym (wyrażone jako wartość procentowa całkowitej kwoty kredytu). Przykład reprezentatywny podobnie jak RRSO mówi o koszcie kredytu. 

RRSO dla kredytu hipotecznego – czy zawsze będzie mniejsze?

Kredyt gotówkowy i kredyt hipoteczny to dwa rodzaje kredytów, w przypadku których najczęściej prezentowany jest poziom RRSO. Osoby obserwujące ofertę banków i SKOK-ów mogą zauważyć, że niskie RRSO to cecha charakterystyczna dla kredytów mieszkaniowych (hipotecznych), a typowe kredyty gotówkowe mogą mieć nawet dwa – trzy razy większy poziom łącznego kosztu. Czym jest spowodowana taka różnica? Chodzi przede wszystkim o obecność skutecznego zabezpieczenia kredytu w postaci hipoteki na kredytowanej nieruchomości.

Tak jak już wcześniej wspominaliśmy, RRSO uwzględnia poziom ryzyka kredytowego dla instytucji finansowej. Porównanie kredytów gotówkowych oraz hipotecznych jest najlepszym potwierdzeniem tej zasady. Żaden inny kredyt dla konsumenta nie ma RRSO na poziomie mniejszym niż kredyt mieszkaniowy. Wyjątek mogą stanowić promocyjne oferty kredytu gotówkowego lub pożyczki gotówkowej dla nowych klientów z zerowym albo bardzo niskim oprocentowaniem. 

Czy RRSO 0 procent gwarantuje darmowy kredyt konsumencki?

Znajomość RRSO pozwala odróżnić faktyczne promocje kredytowe i pożyczkowe od tych, które są tylko pozorne. Przykładem pozornej promocji niech będzie oferta kredytu gotówkowego z niskim oprocentowaniem, ale wysoką prowizją. Rzeczywiste promocje mogą polegać na przykład na pożyczaniu przez bank, SKOK lub firmę pożyczkową pieniędzy za darmo. Taka oferta pożyczki z RRSO 0 procent najczęściej jest kierowana do nowych klientów.

Czy warto skorzystać z propozycji darmowego pożyczenia pieniędzy? Tak, jeśli faktycznie potrzebujemy środków i przy założeniu, że podawany wskaźnik RRSO uwzględnia rzeczywiście wszystkie koszty. Warto pamiętać, że w przypadku darmowych pożyczek pozabankowych, opóźnienie w zwrocie pożyczonej kwoty często skutkuje automatycznym naliczeniem normalnych kosztów. Tym samym bardzo korzystne RRSO (0%) wzrasta do dużo wyższego poziomu. Regulamin promocji informuje jednak dokładnie, kiedy naliczany jest zerowy koszt pożyczki czy kredytu.   

Podsumowanie tego, co oznacza RRSO

Rzeczywista roczna stopa oprocentowania, czyli RRSO to kluczowy wskaźnik, który kredytobiorcy powinni brać pod uwagę przy podejmowaniu decyzji dotyczących kredytów i pożyczek. Analiza poziomu RRSO i treści przykładu reprezentatywnego pozwala na pełniejsze zrozumienie faktycznych kosztów związanych z danym produktem finansowym.

Złożoność obliczeń dotyczących RRSO wynika z konieczności uwzględnienia wszystkich kosztów związanych z kredytem czy też pożyczką. Oprócz (nominalnego) oprocentowania, należy brać pod uwagę wszystkie dodatkowe opłaty, prowizje oraz pozostałe koszty pozaodsetkowe. Sposób obliczania RRSO jest dość skomplikowany (zwłaszcza bez kalkulatora online), ale sam ten wskaźnik bywa przydatny jeśli chcemy poznać cenę kredytu lub pożyczki. 

Warto zauważyć, że przy analizie konkurencyjnych ofert kredytowych, nie wystarczy jedynie skupić się na nominalnym oprocentowaniu. RRSO stanowi bardziej realistyczne odzwierciedlenie faktycznych kosztów, które trzeba będzie ponieść podczas spłaty kredytu. Niższa wartość RRSO oznacza mniejszy koszt odniesiony do całkowitej kwoty kredytu w stosunku rocznym, czyli po prostu tańszy kredyt.  

Zaciągnięcie zobowiązań takich, jak między innymi kredyt gotówkowy lub kredyt hipoteczny powinno być poprzedzone dokładną analizą. RRSO pozwala spojrzeć na pożyczkę/kredyt z szerszej perspektywy, uwzględniając wszystkie składowe kosztów. Dzięki temu, konsument może dokładniej oszacować, ile faktycznie zapłaci za korzystanie z kredytu w danym okresie. Pamiętajmy, że o atrakcyjności kredytu mogą świadczyć też pozakosztowe kryteria (np. większa szansa uzyskania pozytywnej decyzji kredytowej w danym banku). 

Zobacz też opinie o skupie nieruchomości

Zobacz też

Opinie o skupie nieruchomości