W obecnej ciężkiej sytuacji politycznej, wielu ludzi chciałoby okazać pomoc uchodźcom z Ukrainy jak tylko to możliwe. Jedną ze szlachetniejszych form pomocy jest zaoferowanie bezpiecznego schronienia uciekającym rodzinom. Należy jednak dobrze rozważyć, czy na pewno posiadamy możliwości i czy możemy zapewnić godne warunki ludziom, którzy nie mieli wyboru i musieli skazać się na tułaczkę. Wielu uchodźców z radością przyjmie każde lokum, niezależnie od tego w jak opłakanym stanie by było, nie jest jednak etyczne zmuszać ich do mieszkania w zarówno niehigienicznych czy nieprzyjemnych warunkach jak i w swoim domu bez zapewnienia podstawowej prywatności. Jeśli jednak mamy przyzwoite lokum, lub chcemy oddać pod najem pokój dla uchodźców (płatny lub bezpłatny), musimy zwrócić uwagę na kilka ważnych rzeczy.

Czy umowa najmu dla uchodźcy z Ukrainy jest inna?

Nie pod względem prawnym. Podpisujemy z najemcą standardową umowę najmu nieruchomości, którą należy przyrządzić w formie pisemnej zrozumiałej dla obu stron. Z racji zaistniałej sytuacji warto skorzystać z formy dwujęzycznej i wszystkie podpunkty umowy zapisywać zarówno w języku polskim jak i ukraińskim, by nie doszło do nieporozumień.

Czy uchodźcy z Ukrainy posiadają niezbędne do podpisania umowy dokumenty?

Od lat w Polsce mieszka i wynajmuje mieszkania wielu obcokrajowców. W przypadku zawierania przez nich umowy o najem, korzysta się po prostu z danych paszportowych, które respektowane są na całym świecie. Przy długotrwałym pobycie, Ukraińcy często dostają polskie obywatelstwo lub kartę pobytu i posługują się dokumentami wydanymi przez państwo Polskie. Wystarczy którykolwiek z dokumentów posiadających wyraźne zdjęcie twarzy.

Zobacz, czym jest skup nieruchomości 

Jaką umowę możemy podpisać?

By wynająć mieszkanie dla uchodźców najlepiej użyć standardowej dwujęzycznej umowy o najem. Można również podpisać umowę użyczenia, która jest umową nieodpłatną. Obecnie wielu właścicieli wolnych pokojów i mieszkań, chcąc postąpić szlachetnie decyduje się właśnie na ten typ umowy. Zrozumiałe jest jednak, że wynajmowanie mieszkania, dla wielu ludzi jest formą utrzymania i nie będą oni w stanie zrezygnować z głównej formy zarobku. Pamiętajmy, że pomoc jest szlachetna ale nigdy obowiązkowa. Istnieje również trzeci ze sposobów wynajmu, ale raczej odradza się korzystania z umowy najmu okazjonalnego, gdyż w jednym z podpunktów konieczne jest wpisanie adresu do którego przeprowadzi się najemca w momencie rozwiązania umowy, co często nie jest możliwe. Lepiej więc uniknąć nieścisłości i skorzystać z innych opcji.

Co należy zawrzeć w umowie?

Standardowa umowa zawiera dane obu stron, opis przedmiotu najmu, opis stanu wyposażenia, warunki wypowiedzenia umowy, wysokość kaucji oraz warunki otrzymania jej zwrotu, obowiązki obu stron najmu względem siebie, wysokość czynszu, czas na jaki umowa jest zawierana (może być na czas nieokreślony z wyszczególnieniem okresu wypowiedzenia). Najważniejsze są podpisy obu stron i pełne zrozumienie warunków. Wszelkie wątpliwości w momencie podpisywania umowy powinny być wyjaśnione, by uniknąć nieprzyjemności. W przypadku umowy użyczenia, najmującego w tym wypadku nazywa się biorącym, a najemcę użyczającym. Umowa użyczenia jest niemal identyczna, zawiera te same dane, a różni się znacząco jedynie zakresem praw i obowiązków obu stron. Użyczenie polega na nieodpłatnym przekazaniu w tym wypadku domu, pokoju, bądź mieszkania dla uchodźców, a biorący ma obowiązek korzystać z nieruchomości i wszystkich jej obiektów zgodnie z ich przeznaczeniem. Za uszkodzenia mienia użyczającego odpowiada biorący i jest on zobowiązany zapłacić za szkody wyrządzone z jego winy, jak również za zużycie przedmiotów w wyniku ich nadmiernej eksploatacji. Takie przypadki zdarzają się jednak rzadko, więc z reguły jedyne koszty jakie ponosi biorący to opłaty za zużyte media – prąd, wodę, gaz.

Przeczytaj więcej o skup udziałów w nieruchomości

Czy uchodźców z Ukrainy musimy zameldować?

Polski rząd ogłosił, że w związku z panującą wojną na Ukrainie uchodźcy mogą przekraczać granice bez obowiązku rejestracji w punktach przyjęcia, a nawet bez dokumentów jako stan sytuacji wyjątkowej. Bez dokumentów jednak, niemożliwe jest wpisanie potrzebnych danych do umowy, potrzebnych do najmu pokoju dla uchodźców. Na szczęście już w Polsce mogą oni zgłosić się do odpowiednich punktów by wyrobić dokumenty zastępcze takie jak karta pobytu. Teoretycznie osoby przyjeżdżające z poza Unii Europejskiej przy pobycie dłuższym niż 30 dni, powinny do 4 dnia pobytu złożyć wniosek o zameldowaniu.

Kwestia finansów

Uchodźcy z Ukrainy po dostaniu się w bezpieczne miejsce powinni wyrobić potrzebne dokumenty. Oczywiście natłok pracy w urzędach powoduje duże opóźnienia, jednak ostatecznie, każdy Ukrainiec powinien otrzymać dokument tymczasowego zaświadczenia tożsamości cudzoziemca oraz paszport, a po załatwieniu wszystkich formalności również kartę pobytu. Od tego momentu możliwe będzie dla uchodźców znalezienie legalnej pracy i zapewnienie sobie stałości zarobków, co jest szczególnie ważne dla najemcy. Często wielu właścicieli nieruchomości w trakcie podpisywania umowy prosi o okazanie zaświadczenia o zatrudnieniu, jednak w obecnej sytuacji należy wziąć pod uwagę trudną sytuację uchodźców oraz możliwe opóźnienia na każdym etapie w urzędach.

Co jeszcze musimy wiedzieć?

Prawo w Polsce ochrania osoby najmujące przed eksmisją, o ile przebywają na terenie nieruchomości w pełni legalnie oraz za zgodą najemcy. Osoby z umową najmu okazjonalnego nie są w ten sam sposób chronione, jak już jednak wcześniej wspominaliśmy, podpisanie takiej umowy z uchodźcami z Ukrainy może nie być możliwe.

Zobacz również skup nieruchomości w Warszawie

Zobacz też

Opinie o skupie nieruchomości