Darowizna jest bardzo często spotykanym w społeczeństwie sposobem na nieodpłatne przekazanie np. mieszkania, czy też innej nieruchomości najczęściej osobom z kręgu rodzinnego. Najbardziej powszechnym przypadkiem zdaje się być darowizna od rodziców. Mimo swojej popularności, z darowizną wiąże się wiele kwestii, które na pierwszy rzut oka mogą być niejasne. Dlatego warto poznać podstawowe pojęcia i regulacje, jakie się z nią wiążą.
Darowizna – definicja
Według art. 888 § 1 Kodeksu cywilnego, przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku. Jest to więc umowa, która, by dojść do skutku, wymaga zgody obydwu stron, zarówno darczyńcy, jak i osoby obdarowanej. Przedmiotem darowizny jest rzecz pochodząca z majątku darczyńcy, którą przekazuje bezpłatnie osobie obdarowanej.
Umowa darowizny nieruchomości polega na przeniesieniu własności danej nieruchomości przez darczyńcę na rzecz obdarowanego (nabywcy). Może to być każdy rodzaj nieruchomości – lokal, budynek, nieruchomość gruntowa. W przypadku darowizny nieruchomości wymagana jest bezwzględnie forma aktu notarialnego, ponieważ w innym przypadku umowa będzie nieważna, sama zaś darowizna nie dojdzie do skutku.
Darowizna – obowiązek podatkowy
W przypadku dojścia umowy do skutku, wymagane jest zgłoszenie darowizny do odpowiedniego urzędu skarbowego.
Podstawą opodatkowania jest wartość danej nieruchomości po potrąceniu ewentualnych długów i innych ciężarów. Zwykle już w akcie notarialnym strony określają wartość danej nieruchomości, która będzie później stanowić podstawę do obliczenia podatku.
Jeżeli naczelnik urzędu skarbowego stwierdzi, że określona przez nabywcę wartość nieruchomości nie odpowiada wartości rynkowej, może on wezwać nabywcę do jej podwyższenia lub obniżenia, w terminie nie krótszym niż 14 dni od dnia doręczenia wezwania, podając jednocześnie wartość według własnej, wstępnej oceny. Jeżeli nabywca nie wywiąże się z tego obowiązku, naczelnik sam określi wartość darowizny.
Zgłoszenie darowizny oraz obowiązek zapłacenia podatku od darowizny powstanie wtedy, gdy wartość darowizny przekroczy:
- 9637 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej;
- 7276 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do II grupy podatkowej;
- 4902 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do III grupy podatkowej.
Dlatego, w przypadku nieruchomości, ze względu na ich ceny, obowiązek ten powstanie zawsze.
Według ustawy o podatku od spadków i darowizn, do poszczególnych grup podatkowych zalicza się:
- do grupy I – małżonka, dzieci, rodziców, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów;
- do grupy II – zstępnych rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępnych i małżonków pasierbów, małżonków rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonków rodzeństwa małżonków, małżonków innych zstępnych;
- do grupy III – innych nabywców.
Sam podatek od darowizny i jego wysokość zależny jest od wartości nieruchomości oraz konkretnej grupy podatkowej i stanowi konkretną sumę określoną w ustawie powiększoną o procent z nadwyżki powstałej po przekroczeniu przez wartość określonej kwoty.
Możliwa jest również darowizna bez podatku. Jeżeli do darowizny doszło między osobami należącymi do I grupy, np. w przypadku darowizny od rodziców, to taka darowizna jest z niego zwolniona.
Darowizna – kto płaci podatek
W przypadku darowizny nieruchomości dokonywanej w formie aktu notarialnego obowiązek zapłaty podatku oraz zgłoszenie darowizny spoczywa na notariuszu, który wpłaca do właściwego urzędu skarbowego odpowiednią kwotę, wcześniej pobraną od nabywcy, i przesyła odpis aktu notarialnego. W sytuacji darowizny bez podatku, np. darowizny mieszkania od rodziców, obowiązek notariusza ogranicza się do samego przesłania wypisu.
Darowizna – sprzedaż nieruchomości
Jeżeli zależy Ci na sprzedaży domu lub mieszkania, bądź też innych nieruchomości otrzymanych w drodze darowizny od rodziców, dzieci, czy innych nabywców, to zapraszamy do naszej zakładki dotyczącej usługi skupu działek lub skupu nieruchomości.