Mieszkanie po rozwodzie. Do kogo należy, jakie są sposoby podziału?

Obok kwestii związanych ze sprawowaniem opieki nad małoletnimi dziećmi, wspólne mieszkanie to jeden z największych powodów konfliktu między rozwodzącymi się małżonkami. To, komu i w jakiej części przypadnie ono po rozwodzie, nabiera szczególnego znaczenia, gdy żaden z małżonków nie posiada innego mieszkania, do którego ewentualnie mógłby się przeprowadzić. Mieszkanie to też najczęściej najcenniejszy składnik wspólnego majątku małżonków, dlatego warto wiedzieć, jakie mogą być jego losy i co po rozwodzie mogą zrobić z nim byli małżonkowie.

Wspólne mieszkanie po rozwodzie

W chwili zawarcia małżeństwa, między małżonkami powstaje wspólność majątkowa. Oznacza to, że od tego momentu, nabyte w trakcie małżeństwa określone przedmioty wchodzą w skład majątku wspólnego. Za pomocą odpowiedniej umowy, małżonkowie mogą oczywiście wspólność majątkową rozszerzyć, ograniczyć, a nawet całkowicie z niej zrezygnować.

Często przy zawarciu małżeństwa towarzyszy zakup nowego, wspólnego mieszkania. Przy klasycznej wspólności ustawowej i założeniu, że mieszkanie zostało kupione ze wspólnych środków, zawsze będzie ono wchodzić w skład majątku wspólnego. Dotyczy to również jego całego wyposażenia (meble, sprzęty kuchenne, wyposażenie łazienki itp.).

Gdy sąd orzeka w wyroku rozwód, między małżonkami ustaje wspólność majątkowa. Nadal są oni współwłaścicielami przedmiotów majątkowych wchodzących w skład wspólnego majątku, jednak jest to już zwykła współwłasność ułamkowa. Od woli małżonków zależy, co stanie się dalej z poszczególnymi składnikami majątku. Jeżeli będą w tej kwestii zgodni, mogą dokonać podziału majątku wspólnego po rozwodzie w drodze umowy przed notariuszem. Mogą wtedy określić, że np. po rozwodzie, mieszkanie w całości przypada jednemu małżonkowi, który dokonuje spłaty udziału drugiego małżonka.

Małżonkowie mogą również sprzedać wspólne mieszkanie, a uzyskaną kwotę podzielić wedle uznania. Należy też pamiętać, że każdy z byłych małżonków może zawsze swój udział w mieszkaniu sprzedać, niezależnie od ustaleń z drugim małżonkiem. Warto w tej kwestii zapoznać się z naszą ofertą dotyczącą skupu udziałów w mieszkaniach. Co ważne, możliwość podziału wspólnego majątku istnieje również przed orzeczeniem o rozwodzie przez sąd. Potrzebna jest do tego jedynie odpowiednia umowa majątkowa małżeńska znosząca wspólność ustawową między małżonkami.

Rozwód a mieszkanie wspólne – kiedy sąd decyduje o wspólnym mieszkaniu?

W przypadku, gdy małżonkowie nie mogą dojść do porozumienia odnośnie wspólnego majątku, w skład którego wchodzi wspólne mieszkanie, pozostaje droga sądowa. Wówczas możliwe są w tej kwestii dwa rozwiązania. 

Pierwsze zakłada podział wspólnego mieszkania po rozwodzie przez sąd. Na zgodny wniosek stron, w wyroku orzekającym rozwód, sąd może orzec o podziale wspólnego mieszkania albo o przyznaniu mieszkania jednemu z małżonków. Drugi małżonek musi wyrazić zgodę na jego opuszczenie bez dostarczenia lokalu zamiennego i pomieszczenia zastępczego. Sąd decyduje się na takie rozwiązanie o ile podział bądź jego przyznanie jednemu z małżonków są możliwe. Warunkiem jest również to, aby przeprowadzenie takiego podziału nie powodowało nadmiernej zwłoki w postępowaniu.

Drugie rozwiązanie to podział majątku już po rozwodzie, w osobnym postępowaniu sądowym. W tym celu jeden z byłych małżonków musi złożyć do właściwego ze względu na położenie majątku sądu rejonowego odpowiedni wniosek o wszczęcie postępowania. Podział majątku, przeważnie, musi obejmować cały majątek wspólny, jednak w wyjątkowych sytuacjach sąd może zgodzić się również na dokonanie podziału tylko co do określonej części majątku (np. obejmującego tylko podział mieszkania po rozwodzie). Należy wtedy przedłożyć w sądzie szczegółową listę przedmiotów wchodzących w skład majątku wspólnego, zarówno rzeczy ruchomych (np. samochód), jak i nieruchomości (działki, lokale mieszkalne). Dobrze jest też od razu wskazać rynkową wartość poszczególnych składników. W  tej kwestii warto skorzystać z naszej darmowej oferty, jaką jest wycena online.

Rozwód a mieszkanie wspólne – sposoby podziału

Sądowy podział mieszkania po rozwodzie może być przeprowadzony na trzy sposoby: 

1. przyznanie przez sąd mieszkania jednemu z małżonków przy jednoczesnej spłacie udziału drugiego małżonka,
2. fizyczny podział mieszkania na dwa osobne – gdy budowa mieszkania to umożliwia, dlatego w praktyce bywa rzadko stosowany,
3. tzw. podziału cywilny, czyli sprzedaż mieszkania i podział uzyskanej ze sprzedaży kwoty proporcjonalnie między byłych małżonków. W takiej sytuacji często trzeba szybko znaleźć chętnego kupca, co bywa niełatwe, dlatego warto zainteresować się naszą ofertą skupu nieruchomości.

Zobacz też

Opinie o skupie nieruchomości